Etanol, izopropanol

Etanol, izopropanol i butanol są pochodnymi alkanów etanu, propanu i butanu. Alkohole jednowodorotlenowe różnią się od alkanów tym, że jeden atom wodoru wymieniony jest na grupę OH (grupę wodorotlenową). Końcówka -ol w nazwie wskazuje, że mamy do czynienia z alkoholem. Grupa hydroksylowa to grupa czynnościowa. Od niej zależą właściwości alkoholu jako rozpuszczalnika, środka dezynfekującego i wiążącego wilgoć. Grupa hydroksylowa jest hydrofilowa. Ze względu na polaryzację cząsteczki wody, między dipolem H20 a grupą hydroksylową mogą powstać wiązania wodorowe. Zjawisko to wyjaśnia rozpuszczanie się alkoholi jednowodorotlenowych w wodzie. Im dłuższy jest łańcuch węglowodorowy w cząsteczce alkoholu, tym silniejsze są jego właściwości lipofilowe. Łańcuch węglowodorowy jest hydrofobowy.

Butanol zawierający 4 atomy węgla trudniej rozpuszcza się w wodzie, ale miesza się z olejami roślinnymi. Wpływ lipofilowego łańcucha węglowodorowego jest w przypadku butanolu silniejszy niż w etanolu czy izopropanolu.

Izopropanol jest izomerem propanolu. Obydwa alkohole mają ten sam wzór sumaryczny: C3H7OH. Izopropanol ma grupę wodorotlenową przyłączoną do środkowego atomu węgla, dlatego ma inne właściwości niż propanol: silniej dezynfekuje i lepiej rozpuszcza tłuszcze. Lekko lotny propanol stosowany jest czasami jako rozpuszczalnik w piankach do włosów, ponieważ szybko wyparowuje. Nie jest stosowany w kosmetykach do pielęgnacji skóry (ma szkodliwe działanie).

Alkohole jednowodorotlenowe, których cząsteczki zawierają łańcuchy węglowodorowe od dziesięciu do dwudziestu atomów węgla, są lipofilowe. Uzyskuje się je z naturalnych tłuszczów i olejów i określa je jako alkohole tłuszczowe. Lepkość alkoholi zależy, tak jak w przypadku alkanów, od długości łańcucha. Alkohole o łańcuchach 12-węglowych są ciekłe. Wydłużanie łańcucha podwyższa temperaturę topnienia alkoholi. Alkohole zawierające ponad 14 atomów węgla są ciałami stałymi. Ze względu na dużą grupę lipofilową i małą hydrofilową (grupę hydroksylową) alkohole tłuszczowe mogą tworzyć wiązania między cieczami, które się ze sobą nie mieszają (woda i olej). Lipofilowa część cząsteczki przyczepia się do kropli oleju, a część hydrofilową do kropli wody.

Dzięki tej właściwości alkohole tłuszczowe stosowane są jako emulgatory stabilizujące emulsję. Alkohole tłuszczowe wzmacniają poza tym działanie emulgatorów w emulsjach kosmetycznych. Produkowane są z nich także substancje powierzchniowo czynne do preparatów oczyszczających do skóry i włosów.

Alkohol cetylowy i stearylowy także są znanymi emulgatorami i substancjami poprawiającymi konsystencję kosmetyków. Sprawiają, że krem i skóra stają się miękkie i delikatne.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *