Substancje ułatwiające i przyspieszające opalanie
W preparatach ochronnych wyróżnia się cztery rodzaje substancji ułatwiających i przyspieszających opalanie: barwniki, substancje samoopalające, aktywatory tyrozynazy, 5-metoksypsoralen. Dodane do preparatów ochronnych pomarańczowo-brązowe barwniki (jiiglon, beta-karoten) rozpraszają i odbijają promienie świetlne. Zwiększa to działanie ochronne preparatu. Brązowy odcień skóry ma poza tym oddziaływać na psychikę człowieka i może skrócić zbyt długi czas przebywania na słońcu.
Substancje samoopalające, np. dihydroksyaceton,
wchodzą w reakcję z aminokwasami keratyny skóry. Powstałe w wyniku tej reakcji związki nadają warstwie rogowej żółto-brązowawy odcień. W przeciwieństwie do naturalnej opalenizny, słabo chronią skórę przed promieniowaniem ultrafioletowym. Preparaty samoopalające mają oddziaływać na psychikę i tym samym skrócić czas przebywania na słońcu.
Preparaty pre-tan należy zastosować kilka dni przed urlopem względnie przed wystawieniem się na słońce. Naturalna opalenizna ma zostać przyspieszona za pomocą aktywatorów enzymu tyrozynazy. Aminokwas tyrozyna jest jedną z substancji przyspieszających opalanie.
Do substancji rzeczywiście przyspieszających opalanie można zaliczyć 5-metoksypsoralen. Psoraleny stosowane zewnętrznie pod wpływem promieniowania ultrafioletowego prowadzą do znacznych prze-barwień skóry. Mogą nawet wywoływać mocne zaczerwienienia i przyczyniać się do powstania pęcherzy. Istnieje dość duże ryzyko trwałych uszkodzeń skóry pod wpływem światła, nawet ze zmianą w DNA. 5-metoksypsoralen występuje w wyciskanym na zimno olejku bergamotowym. Olejek bergamotowy zawarty w wodzie kolońskiej wywołuje pod wpływem promieniowania UV świetlne zapalenie skóry. Poza 5-metoksypsoralenu zawartym w wyciągach naturalnych, zgodnie z ustawodawstwem Unii Europejskiej i polskim, stosowanie innych psoralenów w kosmetykach jest zabronione.
Do preparatów ochronnych dodaje się ponadto:
– wyciągi roślinne o działaniu przeciwzapalnym zawierające, np. azulen, bisabolol,
– prowitaminę B5 (pantenol),
– witaminę E i beta-karoten jako naturalne przeciw/-utleniacze,
– repelenty przeciwko ugryzieniom i ukąszeniom owadów,
– składniki nawilżające (kwas hialuronowy, mocznik, glikol propylenowy, gliceryna, alantoina i inne),
– substancje zapachowe i konserwujące.
Oprócz podstawowych filtrów chemicznych i fizycznych, stosuje się także substancje mające przerywać reakcje fotochemiczne zachodzące w skórze poc wpływem promieniowania UV. Chodzi tu o przeciwutleniacze, czyli witaminy E i C, jak również prekurso witaminy A, beta-karoten oraz flawonoidy. W wyniki działania promieniowania ultrafioletowego w skórze i na jej powierzchni powstają łatwo wchodzące w re akcje związki tlenu, tzw. wolne rodniki, które biorą udział m.in. w powstawaniu rumienia i w stanach za palnych. Są one również odpowiedzialne za proces starzenia się skóry oraz prawdopodobnie za choroby nowotworowe. Doustne przyjmowanie preparatów z witaminami o działaniu przeciwutleniającym zapewnia dodatkową ochronę przed działaniem wolnych rodników.