Środki do pielęgnacji jamy ustnej.
Jama ustna to pierwszy odcinek przewodu pokarmowego, spełniający złożone i liczne funkcje życiowe człowieka. Aby zapewnić właściwe funkcjonowanie tego odcinka, należy dbać przede wszystkim o zdrowie i codzienną higienę. Wszystkie wyroby do pielęgnacji jamy ustnej i higieny zębów zawierają środki czyszczące, dezynfekcyjne, neutralizujące kwasy oraz odświeżające. Substancje te nie mogą być szkodliwe, nawet w minimalnym stopniu.
Środki do pielęgnacji jamy ustnej według SWW dzieli się na:
1324-ll — środki do mycia zębów: emulsja, mydełka, pasty, płyny, proszki, żele;
1324-12 — środki do czyszczenia i dezynfekcji sztucznych szczęk;
1324-13 — środki do płukania ust: eliksiry, płyny.
Pasty do zębów to najbardziej rozpowszechnionych środek, służący do utrzymywania higieny jamy ustnej. Działają one poprzez usuwanie z powierzchni zębów i dziąseł zanieczyszczeń i nalotów o zróżnicowanym składzie chemicznym. Pasty do zębów są mieszaninami:
• środków czyszczących mechanicznie i polerujących, tj. kredy strąconej (CaCO3) i wodorofosforu wapnia (CaHPO4 • H20), dwutlenku tytanu (TiO2);
• środków czyszczących chemicznie, tj. sproszkowanego mydła;
• środków wybielających i odkażających, tj. chloranu (V) potasu (KClO3);
• środków smakowych i zapachowych, tj. olejku miętowego i eukaliptusowego;
• środków konserwujących, tj. benzoesanu sodu.
W celu uzyskania odpowiedniej gęstości i konsystencji dodaje się także materiałów wiążących, np. kaolinu, gliceryny (która ponadto utrzymuje wilgoć). Nowoczesne pasty są wzbogacone w substancje o działaniu profilaktycznym i leczniczym, zapobiegające próchnicy i chorobom przyzębia, np. azulan, związki fluoru (NaF). Mogą być barwione przez dodatek np. chlorofilu — zielonego barwnika roślinnego, który dodatkowo hamuje procesy fermentacji i usuwa nieprzyjemny zapach z jamy ustnej.
Pasty do zębów powinny być mieszaniną jednorodną, miękką o konsystencji półstałej, bez obcych zapachów i zanieczyszczeń mechanicznych, o barwie białej.
Wśród bogatego asortymentu past można wyróżnić: pasty niepieniące się, lekko pieniące i pełnopieniące z dodatkiem sody oczyszczanej (NaHCO3) i mikrogranulkami. Ostatnio dość często do produkcji past z dodatkiem gliceryny jest stosowany koloidalny kwas krzemowy z rozpuszczalnikami organicznymi, tworzący przezroczysty żel do mycia zębów. Obecnie na rynku są dostępne pasty przeznaczone dla dzieci z mlecznym uzębieniem. Dla osób o zębach szczególnie wrażliwych są produkowane specjalne pasty, ze składnikami zmniejszającymi wrażliwość bólową, jak: sole potasu, strontu lub fluorofosforan sodu.
Opakowanie past stanowią tuby, najczęściej z tworzyw sztucznych, pojemności 75 ml, 100 ml i 125 ml z barwnym nadrukiem znaków towarowych.
Eliksiry i płyny do ust są to alkoholowo-wodne roztwory, zawierające substancje odświeżające, dezynfekcyjne, przeznaczone do pielęgnacji jamy ustnej. Najczęściej płyny te są barwione i w celu poprawienia smaku sztucznie słodzone.